Tweet
De betrekkingen tussen Marokko en Frankrijk zijn de afgelopen twee jaar bekoeld. Beide landen hebben tot kort geen ambassadeurs uitgewisseld. De nieuwe Franse ambassadeur is pas in december 2022 benoemd. En de laatste Marokkaanse ambassadeur in Parijs is na vier maanden begin februari 2023 teruggeroepen.
Aan de wieg van deze diplomatieke breuk ligt waarschijnlijk de toekomst van zuidelijke regio Sahara, een door Marokko in 1975 op de Spanjaarden heroverd gebied. Met de herovering kwam een einde aan meer dan 60 jaar Europees kolonialisme als gevolg van de Berlin Africa Conference van 1884. Maar het gebied wordt ook geclaimd door de paramilitaire Polisario gevestigd in Algerije.
Hoewel Frankrijk sinds 1975 aan de kant van Marokko staat deelt lang niet iedereen in dat land het officiële standpunt van uiteenlopende regeringen. Er is een groot verschil tussen Valéry Giscard d'Estaing die de herovering in 1975 van de Sahara heeft toegejuicht en de kille afstand van Emmanuel Macron wiens naaste medewerkers Polisario supporters in het gebouw van de Europese Unie ontvangen. Hassan II noemde de Franse president van toen een “vriend”. Mohammed VI kan dat niet echt zeggen van Macron.
Andere Franse presidenten na Giscard d’Estaing bleven Marokko steunen. Jacques Chirac (1932-2019) was ongetwijfeld een groot Marocophile. Hij noemde regio Sahara de “zuidelijke provincies” van Marokko. Op 11 juli 2002 landde een groep Marokkaanse soldaten op een onbewoond rotseiland nabij de Spaanse enclave Ceuta aan de kust van Marokko. Dat veroorzaakte een diplomatieke crisis tussen Rabat en Madrid. Spanje vroeg om de steun van de landen van de Europese Unie. Jacques Chirac heeft de hulp aan Spanje geblokkeerd. Een Franse diplomaat vertelde: “Ik herinner me nog het ongeloof van een Griekse diplomaat die tegen ons zei: “Maar jullie Fransen, gaan jullie hetzelfde doen als de Turken op een van onze eilanden landen?” Hij voegde eraan toe dat Chirac er altijd was om Marokko te verdedigen: “Zodra we een dossier hadden over Marokko belde Chirac ons om te vragen de kant van Marokko te kiezen. Quai d’Orsay kon niets inbrengen.” (1)
Jacques Chirac bracht vele vakanties door in de mythische oord La Gazelle d’Or in Taroudant. Toen zijn dochter Laurence last had van anorexia nervosa kwam ook zij met hem voor het klimaat en de rust tot haar dood in 2016. Chirac verbleef met zijn vrouw voor de laatste keer in een privé residentie van de koning in Agadir. Toen hij dood ging hingen de vlaggen in Marokko halfstok. Hij bracht tijdens zijn regeerperiode de betrekkingen tussen beide land op een sentimenteel niveau!
Zijn opvolger Nicolas Sarkozy vertelt ook met de nodige heimwee over zijn eerste officiële reis naar het koninkrijk in oktober 2007: “Ik sliep in een van de koninklijke residenties in het hart van een palmbos in Marrakech. De plaats is als een paradijs op aarde […]. Ik was aan het ontbijten met mijn twee zonen. Ik had zo graag gezien dat het verblijf doorging." In Marokko, vervolgt hij, "heb ik altijd het gevoel thuis te zijn, omdat alles me vertrouwd en tegelijk anders lijkt [...]. Die nabijheid heb ik altijd gevoeld. Ik zou er waarschijnlijk kunnen wonen.” (2)
Onder de regeerperiode van Emmanuel Macron lijkt de gastvrijheid van Marokko uit een andere tijd, van een andere generatie met andere gewoontes en een andere smaak. Hij heeft instructies aan zijn ministers gestuurd om hun officiële reizen naar Marokko te beperken, om belangenverstrengeling te voorkomen. Maar het land staat wel op zijn lijst. Honderden Franse bedrijven zijn in Marokko actief. Een omvangrijk Franse gemeenschap van gepensioneerden leeft in Marokko. Maar als Emmanuel Macron Mohammed VI belt is dat niet om naar de kinderen te vragen maar om zaken te doen. Met hem blijven de Frans-Marokkaanse betrekkingen sterk, maar het is niet langer persoonlijk, verzekerde een diplomaat: “Macron gaat niet per se op vakantie naar Marokko. Maar zelfs als hij dat zou willen dan moet hij dat uit eigen zak betalen.”
1. Le déclassement français. Christian Chesnot, Georges Malbrunot.
Uitgave Michel Lafon, 2022.
2. Idem
Aan de wieg van deze diplomatieke breuk ligt waarschijnlijk de toekomst van zuidelijke regio Sahara, een door Marokko in 1975 op de Spanjaarden heroverd gebied. Met de herovering kwam een einde aan meer dan 60 jaar Europees kolonialisme als gevolg van de Berlin Africa Conference van 1884. Maar het gebied wordt ook geclaimd door de paramilitaire Polisario gevestigd in Algerije.
Hoewel Frankrijk sinds 1975 aan de kant van Marokko staat deelt lang niet iedereen in dat land het officiële standpunt van uiteenlopende regeringen. Er is een groot verschil tussen Valéry Giscard d'Estaing die de herovering in 1975 van de Sahara heeft toegejuicht en de kille afstand van Emmanuel Macron wiens naaste medewerkers Polisario supporters in het gebouw van de Europese Unie ontvangen. Hassan II noemde de Franse president van toen een “vriend”. Mohammed VI kan dat niet echt zeggen van Macron.
Andere Franse presidenten na Giscard d’Estaing bleven Marokko steunen. Jacques Chirac (1932-2019) was ongetwijfeld een groot Marocophile. Hij noemde regio Sahara de “zuidelijke provincies” van Marokko. Op 11 juli 2002 landde een groep Marokkaanse soldaten op een onbewoond rotseiland nabij de Spaanse enclave Ceuta aan de kust van Marokko. Dat veroorzaakte een diplomatieke crisis tussen Rabat en Madrid. Spanje vroeg om de steun van de landen van de Europese Unie. Jacques Chirac heeft de hulp aan Spanje geblokkeerd. Een Franse diplomaat vertelde: “Ik herinner me nog het ongeloof van een Griekse diplomaat die tegen ons zei: “Maar jullie Fransen, gaan jullie hetzelfde doen als de Turken op een van onze eilanden landen?” Hij voegde eraan toe dat Chirac er altijd was om Marokko te verdedigen: “Zodra we een dossier hadden over Marokko belde Chirac ons om te vragen de kant van Marokko te kiezen. Quai d’Orsay kon niets inbrengen.” (1)
Jacques Chirac bracht vele vakanties door in de mythische oord La Gazelle d’Or in Taroudant. Toen zijn dochter Laurence last had van anorexia nervosa kwam ook zij met hem voor het klimaat en de rust tot haar dood in 2016. Chirac verbleef met zijn vrouw voor de laatste keer in een privé residentie van de koning in Agadir. Toen hij dood ging hingen de vlaggen in Marokko halfstok. Hij bracht tijdens zijn regeerperiode de betrekkingen tussen beide land op een sentimenteel niveau!
Zijn opvolger Nicolas Sarkozy vertelt ook met de nodige heimwee over zijn eerste officiële reis naar het koninkrijk in oktober 2007: “Ik sliep in een van de koninklijke residenties in het hart van een palmbos in Marrakech. De plaats is als een paradijs op aarde […]. Ik was aan het ontbijten met mijn twee zonen. Ik had zo graag gezien dat het verblijf doorging." In Marokko, vervolgt hij, "heb ik altijd het gevoel thuis te zijn, omdat alles me vertrouwd en tegelijk anders lijkt [...]. Die nabijheid heb ik altijd gevoeld. Ik zou er waarschijnlijk kunnen wonen.” (2)
Onder de regeerperiode van Emmanuel Macron lijkt de gastvrijheid van Marokko uit een andere tijd, van een andere generatie met andere gewoontes en een andere smaak. Hij heeft instructies aan zijn ministers gestuurd om hun officiële reizen naar Marokko te beperken, om belangenverstrengeling te voorkomen. Maar het land staat wel op zijn lijst. Honderden Franse bedrijven zijn in Marokko actief. Een omvangrijk Franse gemeenschap van gepensioneerden leeft in Marokko. Maar als Emmanuel Macron Mohammed VI belt is dat niet om naar de kinderen te vragen maar om zaken te doen. Met hem blijven de Frans-Marokkaanse betrekkingen sterk, maar het is niet langer persoonlijk, verzekerde een diplomaat: “Macron gaat niet per se op vakantie naar Marokko. Maar zelfs als hij dat zou willen dan moet hij dat uit eigen zak betalen.”
1. Le déclassement français. Christian Chesnot, Georges Malbrunot.
Uitgave Michel Lafon, 2022.
2. Idem