Skip to main content
Weather Data Source: Wettervorhersage Agadir 30 tage

Geschreven door Redactie op . Geplaatst in Dossier.

Dossier Algerije

  • Tekst:

    noord afrika 19th  Eerst gepubliceerd op: 28 augustus 2021
      Laatst gewijzigd op: 08 mei 2024

      Er is een nieuw dossier over Algerije op deze website   
      geopend. De eenzijdige verbreking op 24 augustus 2021 van 
      de diplomatieke banden met Marokko en de  
      beschuldigingen in de verklaring van het
      Algerijnse Ministerie van Buitenlandse Zaken vragen om
      uitleg.

      Kennis van de geschiedenis en van de politieke ontwikkelingen van  
      voor en na de onafhankelijkheid van dat land is onmisbaar om de 
      huidige conflicten te begrijpen. We stellen hier academische werken
      voor over allerlei aspecten uit het heden en verleden van het land.  
      Het eerste werk is van Benjamin Stora en bestaat uit een verkorte
      chronologie in het Nederlands over de geschiedenis van Algerije
      tussen 1830 en 1954.

    Benjamin Stora is in 1950 in Algerije geboren en is specialist in de moderne geschiedenis van Noord Afrika die hij aan de Universiteit van Parijs XIII doceert. Hij heeft tussen 1998 en 2001 in Marokko aan zijn boek over nationalisme in Noord Afrika gewerkt. Het boek verscheen in 2002 onder de titel "Maroc, Algérie. Histoires parallèles, destins croisés" (Marokko, Algerije: historische parallellen, verschillende perspectieven).

    Benjamin Stora werd door de Franse regering in 2020 aangesteld om de betrekkingen tussen Frankrijk en Algerije te bestuderen met als doel de koloniale geschiedenis toegankelijk te maken. Een beschrijving die beide landen naar een nieuw hoofdstuk kan brengen in wat de Fransen een poging tot “Réconciliation de mémoires” noemen. Die poging is mislukt en dat is niet de eerste keer.

    In januari 2021 heeft de historicus zijn rapport aan de Franse president (externe link naar krant Le Monde, 17 februari 2021) gepresenteerd. Het werd in de Algerijnse regeringsgezinde pers afgewezen. Een reeks argumenten werden naar voren gehaald om de afwijzing van het rapport te rechtvaardigen. De koloniale archieven zijn nog altijd gesloten. Het lot van verdwenen personen tijdens de oorlog moet nog worden opgehelderd. De gevolgen van de atoomtesten in de Sahara zijn onbekend. En er is onenigheid over de plaats van historische figuren in de geschiedenis van beide landen.

    Ook Marokko is zijdelings betrokken bij de herschrijving van de geschiedenis van Algerije. Franse kolonisten hebben Marokkaans land geamputeerd en aan Algerije toegevoegd. Dat wordt nog altijd gezien als een van de oorzaken van de grensconflicten tussen beide landen. Maar Algerije is nog niet toe aan dialoog, niet alleen met Frankrijk maar ook met Marokko.

    In een lange toespraak op 31 juli 2021 heeft de koning van Marokko een hand uitgestoken aan Algerije: “Wij hernieuwen oprecht onze uitnodiging aan onze broeders in Algerije, om samen te werken en zonder voorwaarden voor het aangaan van bilaterale betrekkingen op basis van vertrouwen, dialoog en goed nabuurschap”. Een maand later werden de diplomatieke banden eenzijdig door Algerije verbroken.

    Kennis van de geschiedenis van de periode van 1954 tot heden blijft onmisbaar om de oorzaken van het ontbreken van vertrouwen tussen beide landen te begrijpen. De voorgestelde chronologie (PDF) van Benjamin Stora loopt tot 1954, het begin van de oorlog tegen de Fransen. De oorlog duurde tot 1962. Wat daarna is gebeurd is nog altijd onderwerp van discussie. Dialoog die Marokko aan de vooravond van de onafhankelijkheid wilde starten over de koloniale grenzen is ver weg dan ooit. Het Algerijnse militaire regime laat sinds 1963 geen kans onbenut om elke toenadering om zeep te helpen.  

    Ook na de eenzijdige breuk van augustus 2021 blijven de incidenten zich herhalen. Daarom gaan we de belangrijkste gebeurtenissen op deze website bijhouden.

    Afbeelding: Marokko door cartograaf John Bartholomew & Co, 1893.

Geschreven door Redactie op . Geplaatst in Dossier.

Benjamin Stora over koloniale archieven

  • Tekst:

    Op 19 mei 2023 gaf historicus Benjamin Stora een interview aan Radio France International (RFI) waarin hij de moeilijkheden beschrijft tijdens zijn werk als lid van een commissie belast met het herschrijven van de koloniale geschiedenis van Algerije (externe link naar interview op RFI van 19 mei 2023). De commissie werd in het leven geroepen na de ondertekening van een samenwerkingsverdrag tussen Frankrijk en Algerije. Wat een toenadering tussen beide landen zou moeten zijn draaide op teleurstellingen. Het eerste rapport van de commissie werd in 2021 door Algerije afgewezen. Het is sindsdien stil rond de commissie. De historicus vertelt het volgende aan RFI:

    “Een eerste bijeenkomst van de commissie vond plaats via een videoconferentie in het IMA Instituut in Parijs. Het duurde ongeveer twee uur. Elke lid hield een eigen presentatie over zijn werk. Daarna kwam de agenda aan de orde. Er zijn twee of drie belangrijke vragen aan bod geweest. Een daarvan is de kwestie van de archieven. Zowel de Fransen als de Algerijnen waren het erover eens dat we met de vroege geschiedenis moeten beginnen, vanaf de veroveringen en de komst van de Fransen aan het begin van de 19de eeuw. Het Élysée wil dat ook. Maar er moet een inventaris komen van de archieven die via Algerije in Frankrijk zijn terechtgekomen. De kwestie van de archieven is de basis voor het schrijven van geschiedenis. Veel stukken zijn na de onafhankelijkheid in 1962 naar Frankrijk overgebracht. Het gaan om kilometerslange archieven die voornamelijk in Aix-en-Provence worden bewaard.

    Na de inventarisatie komen andere problemen aan de orde. Een daarvan is de toegang tot en de teruggave van de archieven. De meeste van deze archieven zijn wat we “archives de souveraineté” noemen. Ze behoren tot de Franse staat. Daarnaast zijn er archieven die ten tijde van de verovering van Algerije zijn meegenomen. Er is dus een probleem van de teruggave.

    Ik werk nu 45 jaar als historicus van Algerije en heb toegang gehad tot vele archieven. Alle periodes hebben betrekking op staatsgeheimen. Daarnaast kunnen Algerijnse onderzoekers die in Algerije wonen soms geen visum krijgen. Dat is een reëel probleem. Bij het schrijven van geschiedenis heb je bewijs nodig. Maar wanneer het bewijs uit de staatsarchieven ontbreekt, zijn er nog manieren om een ​​beroep te doen op andere soorten documenten zoals getuigenissen.

    We hebben een deadline voor half juni afgesproken. Aan de Franse kant speelt het probleem van de middelen een rol. Het is een enorme klus. Ik weet nog steeds niet welke middelen er zijn. Ik heb zonder vergoeding voor de commissie gewerkt. Maar na drie jaar vrijwilligerswerk houdt het een keer op. Van het Élysée hoor ik steeds hetzelfde: “Ja, geen probleem, we zullen helpen, we zullen een budget opstellen, we zullen salarissen uitbetalen, we zullen een pand vinden ...".