Onbekende feiten over conflict om de Sahara

Le dossier du Sahara Occidental is een boek van journalist Attilio Gaudio (1930-2002). Het verscheen in 1978 en gaat over de dekolonisatie in de Westelijke Sahara. Het boek bevat documenten en getuigenissen over de inmenging van Algerije in het conflict lang voordat Spanje zich in 1975 uit het gebied terugtrok. Het volgende is de vertaling van een verslag over een geheim akkoord tussen Algerije en Spanje. Volgens de bronnen hebben Lopez Bravo, Spaans Minister van Buitenlandse Zaken, en Abdelaziz Bouteflika, Algerijns Minister van Buitenlandse Zaken, in juli 1973 een akkoord getekend gebaseerd op de volgende punten:

1- Spaans Minister zorgt ervoor dat het standpunt van Algerije in een gunstig daglicht komt bij de Spaanse publieke opinie. De Spaanse minister krijgt tevens de taak om het standpunt bij invloedrijke bestuurders, bij financierders en bij religieuze instellingen bekend te maken met als doel financiële middelen vrij te krijgen om personen met invloed voor zich te winnen.
2- Algerije zorgt voor een klimaat van onveiligheid in Marokko. Onveiligheid wordt gebruikt om de Spanjaarden te laten zien dat Marokko een zwak en verdeeld land is. De onveiligheid in Marokko moet er uiteindelijk voor zorgen dat Spanje voor Algerije kiest als betrouwbare economische en politieke partner.
3- Er wordt een plan gemaakt voor concessies in de Sahara ten gunste van Spanje. De concessies bestaan uit de exploitatie van visgronden en van mineralen.
4- Algerijnse veiligheidsdiensten zorgen ervoor dat Spanje alle informatie krijgt over anti-Franco activisten in Noord Afrika en in de rest van de wereld. Het betreft activisten van de organisaties U.G.T.E., P.S.O.E., de Communistische Partij, de marxisten, de leninisten, de Basken en de Republikeinen. De heer Adj Ali van politieke zaken is verantwoordelijk voor de documentatie. Malaika opereert namens de militaire veiligheidsdiensten.

Commandant Belhadj werkzaam voor D.E.I. houdt dossiers bij van Spaanse oppositieleden woonachtig in Algerije. Op deze manier werden verschillende Spaanse oppositieleden geïdentificeerd en opgepakt. In de Pyreneeën werden ondergrondse afdelingen van Basken en van anarchisten ontmanteld. Aan de andere kant heeft Algerije alle Spaanse activisten het land uitgezet toen ze tegen het akkoord tussen Spanje en Algerije hebben geprotesteerd. Ze waren het niet eens met openlijke steun door de pers en de radio in Algiers aan het regime van Franco toen deze Baskische activisten heeft geliquideerd. De heer de Cortina heeft het beleid van zijn voorganger Lopez Bravo heimelijk voortgezet. Hij werd de belangrijkste man voor Algerije en heeft in maart 1975 een politiek en militair akkoord met zijn ambtsgenoot Aziz Bouteflika ondertekend. Het akkoord voorziet in een geregeld overleg tussen de Spaanse militairen in Laayoune en de Algerijnse militairen in Tindouf. Het akkoord voorziet tevens in het traceren van de grenzen waarbinnen de Algerijnse militairen zich kunnen bewegen vermomd als leden van Polisario. De Algerijnse militaire acties zijn bedoeld om de lokale bevolking te intimideren. Onderaan zijn de grote lijnen van het akkoord:

1- Het traceren in de zones Rio de Oro en Seguia el Hamra van grenzen waarbinnen Polisario (geholpen door de Algerijnse militairen) zich mag bevinden. De acties van Polisario in de aangewezen zones zijn bedoeld een anti-Marokkaans en een anti-Mauritaans klimaat van onveiligheid te creëren. De timing van de te creëren onveiligheid valt samen met het bezoek van commissieleden van de Verenigde Naties die een paar maanden later plaats zou vinden.
2- In de zones Mahbes, Smara, Villa Cisneros (Dakhla), Boukraa, Boujdour, Laayoune en alle militaire posten die daar deel vanuit maken blijven onder invloed van Spanje. De zones zijn tevens verboden voor buitenstaanders.
3- Het akkoord voorziet in de controle door Spanje van het hele territorium van de Sahara inclusief de weg van en naar Tindouf. Ideologische campagnes worden via een radio in Laayoune georganiseerd ten bate van de bevolking in Tindouf. De verantwoordelijke voor de uitzendingen was een Libanees. Hij werd later door een Marokkaans opposant vervangen. Deze is naar Marokko gevlucht toen hij de werkelijke plannen van de Algerijnen ontdekte.

Volgens hetzelfde document van Morehob hebben de Algerijnen een groep Toearegs verzameld. Die waren gevlucht voor een vreselijke droogte in hun land. De Algerijnen wilden de gevluchte Toearegs gebruiken bij de ontvangst van de commissieleden van de Verenigde Naties. Om niet herkend te worden moesten ze alle sieraden afstaan zoals de armbanden, de halskettingen, het typische kruis van de Toearegs, de stenentalisman en de dolk uit de Hoggar. Ze werden opgedragen de kleding van de Reguibat te dragen (een stam uit de Westelijke Sahara). De Spanjaarden in Laayoune lieten vier duizend identiteitskaarten maken op naam van de bewoners van de Sahara. Gevluchte Toelages kregen de kaarten in Tindouf uitgedeeld. Toen de commissieleden van de Verenigde Naties aankwamen lieten de Algerijnen 150 Land Rovers voorzien van kentekens uit Laayoune en Villa Cisneros. De voertuigen werden geladen met Toearegs om te demonstreren tegen Marokko. Het document heeft ten slotte onthuld dat er in de buurt van Farsia een collectief graf bestaat waar 27 personen zijn begraven. Ze waren leden van Polisario en hebben geprotesteerd tegen de aanwezigheid van Algerijnse officieren in de kampen en binnen hun organisatie. Ze werden doodgemarteld en hun lichamen verminkt.”

Attilo Gaudio: Le dossier du Sahara Occidental. Nouvelles Editions. Paris, 1978. Meer documenten over het onderwerp Sahara zijn op Wikileaks te lezen zoals de gesprekken uit 1975 tussen Algerijnse minister van Buitenlandse Zaken Abdelaziz Bouteflika (1937-2021) en de Amerikaanse Ambassadeur Henry Kissinger.