Algerije destabiliseert en isoleert zichzelf
Spaanse minister van Buitenlandse Zaken wil dat Algerije stopt met inmenging in de interne aangelegenheden van zijn land. Dat zei hij in een interview op zondag 23 april 2023 met dagblad El Espanol.
In 2022 zei Algerijnse president Abdelmadjid Tebboune dat Spanje een onvriendelijk gebaar heeft gemaakt jegens zijn land. Aanleiding was de erkenning door Spanje van de soevereiniteit van Marokko over de Westelijke Sahara. Algerije beëindigde eenzijdig het vriendschapsverdrag met Spanje en sloot het land af voor Spaanse bedrijven.
De Algerijnse inmenging in interne aangelegenheden van Spanje is niet nieuw en heeft weinig met de steun van de regering van Pedro Sanchez aan het Marokkaanse autonomieplan. Inmenging in de binnenlandse politiek van de buren is een hoeksteen van het buitenlandse beleid van Algerije sinds de jaren 1960.
In zijn obsessie om directe toegang te hebben tot de Atlantische Oceaan adopteerde Algerije in 1964 de Beweging voor Zelfbeschikking en Onafhankelijkheid van de Canarische Eilanden (MPAIAC). De beweging werd in Algiers door Antonio Cubillo (1930-2012) opgericht. Dankzij steun van de Algerijnse diplomaten werd de separatistische beweging in 1968 door de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) erkend als vertegenwoordiger van de bevolking van de Canarische Eilanden.
Algerije adopteerde ook in 1976 Polisario dat streeft naar de onafhankelijkheid van de Sahara in het zuiden van Marokko. Begin jaren 1980 werd Polisario lid van de Afrikaanse OAE dankzij de steun van de Algerijnen.
Algerije had ook de militaire tak van de MPAIAC, het gewapende Fuerzas Armadas Guanches (FAG), opgeleid. In 1976 lanceerde de beweging de gewapende strijd tegen Spanje door in 1977 een terreuraanslag te plegen op een winkel in Las Palmas en op de luchthaven van Tenerife. Als gevolg van de aanslagen raakte de MPAIAC in vergetelheid. Oprichter Antonio Cubillo werd in 1985 gedwongen terug te keren naar Spanje na 20 jaar ballingschap in Algerije. Sindsdien is de separatistische beweging van het toneel verdwenen.
Naast financiële en diplomatieke steun aan de MPAIAC was Algerije gastheer van de Baskische terreurorganisatie ETA die de onafhankelijkheid van Baskenland claimt. De Algerijnse hoofdstad had ook gediend als toneel voor interne afrekeningen tussen de gematigde vleugel van de ETA die voorstander was van een dialoog met Madrid en de radicalen die een gewapende strijd willen. Dat heeft geleid tot de dood in 1987 in Algiers van de ETA leider Rxomin Iturb.
ETA heeft verschillende terreuraanslagen gepleegd zoals in Barcelona in juni 1987 waarbij 23 doden in een supermarkt vielen. In datzelfde jaar vielen er elf mensen in Zaragoza onder wie vijf meisjes van 4 tot 7 jaar oud. De aanslagen waren echter geen reden voor Algerije om de activiteiten van ETA te beëindigen. De uitzetting van de terroristen werd pas in 1989 aangekondigd toen er een wapenstilstand tussen ETA en Spanje werd getekend.
Algerije probeert sinds de jaren 1960 de buurlanden te destabiliseren maar slaagt er enkel in zichzelf te isoleren. In december 2023 heeft Mali alle diplomatieke banden met Algiers verbroken wegens vermeende steun aan terreurgroepen in de Sahel. Een gepland bezoek afgelopen februari van Spaanse minister van Buitenlandse Zaken werd op het laatste moment geannuleerd. De militairen in Algiers eisen dat Spanje het pro Marokko standpunt inzake de Sahara wijzigt. Madrid heeft geweigerd.
Algerije steunt sinds 1976 separatisme in Zuid Marokko. De adoptie in 2020 door de VN Veiligheidsraad van het autonomieplan van Marokko heeft een einde gemaakt aan het project van een onafhankelijke Westelijke Sahara. Dat is een diplomatieke nederlaag voor de militairen in Algiers. Daarom zoeken ze naar nieuwe mogelijkheden om het buurland te blijven destabiliseren. De opening deze week in Algiers van een kantoor voor onbekende separatisten met de naam “Rif Republiek” uit Noord Marokko moet worden gezien als een nieuwe poging daartoe.
Afbeelding: Antonio Cubillo (1930-‐2012) leider van de beweging voor de onafhankelijkheid van de Canarische Eilanden in gesprek met Houari Boumediène (1932-1978), wijlen president van Algerije. Foto: Cineonline Fotogramas