Tweet
Waarschijnlijk een van de meest complete boeken over de Sahel:
Het huidige conflict in de Sahel kan niet worden begrepen zonder eerst het ontstaan van de nieuwe staten, de opkomst van terreur en de heersende onveiligheid te bestuderen. Buitenlandse inmenging van de afgelopen jaren hield geen rekening me de lange geschiedenis van de regio. Franse beleidmakers, politici en militairen hebben fouten gemaakt die een einde betekent voor hun aanwezigheid in de regio.
«Les Guerres du Sahel. Des origines à nos jours» vat de geschiedenis van de regio in 259 pagina's samen met geïllustreerd beeldmateriaal en vele kaarten die de geografie van het immense gebied blootleggen. Het boek is een uitwerking van cursussen gegeven aan de Ecole de Guerre en aan de Ecole Speciale de Guerre van Saint-Cyr in Frankrijk. Het boek behandelt de volgende tien onderwerpen:
1) De Sahel is een kruispunt maar ook een breuklijn tussen de “witten” in Noord Afrika en “zwarten” in het zuiden. De Sahel verbindt de zuidelijke landen met graanschuren of Bilad el-Soedan (land van de zwarten) en die van de noordelijke nomaden de Bilad el-Beidan (het land van de blanken).
2) De Sahel is een open gebied maar wordt sinds de jaren 1960 verscheurd door kunstmatige grenzen waarbinnen volkeren zijn opgesloten die weinig gemeen met elkaar hebben. Het traceren van de landsgrenzen hield geen rekening met de nomadische leefstijl die mensen in de pre koloniale tijd gewend waren.
3) De onmetelijkheid van de Sahel was het domein van lange en constante aanwezigheid van religieuze bewegingen voor wie religie een alibi was voor expansionisme zoals in de 11de eeuw in de tijd van de Almoraviden Berbers uit Marokko en later de Fulanis in de 18de en 19de eeuw.
4) Vanaf de tiende eeuw en gedurende meer dan vijfhonderd jaar volgden koninkrijken elkaar op in Ghana, Mali en Songhay, van de Senegal rivier tot het Tsjaadmeer. Ze beheersten de zuidelijke routes van de trans Sahara handel en waren een schakel tussen Afrika en de mediterrane wereld. Dezelfde oude wegen worden tot op vandaag gebuikt voor smokkel.
5) Vanaf de 17e eeuw werden de sedentaire populaties ingeklemd tussen de krijgszuchtige Toearegs in het noorden en de Fulanis in het zuiden.
6) Aan het einde van de 19e eeuw blokkeerde de Franse koloniale expansie de bewegingsvrijheid van de nomadische volkeren maar bood tegelijk stabiliteit aan de landbouw bedrijvende volkeren.
7) Kolonialisme bevrijdde de zwarten in het zuiden van de noordelijke dominantie van Toearegs maar bracht tegelijkertijd krijgszuchtige volkeren samen die niets met elkaar hebben binnen dezelfde administratieve grenzen van Frans West Afrika (Afrique de l'Ouest Française, AOF).
8) Na de onafhankelijkheid werden de interne administratieve grenzen van het AOF erkend als internationale grenzen waarbinnen de zwarte meerderheid privileges kreeg boven de noorderlingen. Het Franse verkiezingsmodel zorgde ervoor dat de macht automatisch naar de meerderheid ging. De minderheden voelen zich te kort gedaan en kwamen in opstand.
9) Het gevolg van deze nieuwe politieke situatie was dat in Mali, Niger en Tsjaad vanaf de jaren zestig de Toearegs en de Toubou geregeld in opstand kwamen. Ze weigerden zich te onderworpen aan hun voormalige zuidelijke buren met wie ze weinig delen.
10) Bij gebrek aan politieke stabiliteit neemt onveiligheid toe. Vanaf de jaren 2000 kwamen nieuwe groepen naar de Sahel: de jihadisten. Sommige zijn uit Algerije verjaagd na het uitbreken van de burgeroorlog in de jaren 1990. Hun opportunistische manier van politiek bedrijven opent oude wonden langs de etnische lijnen. Het conflict wordt bemoeilijkt door de grondstoffen die buitenlandse inmenging bevordert. De demografische explosie zorgt voor conflicten over landbouwgrond die voorheen zonder beperking door de nomaden werd gebruikt. Om hun belangen te behartigen sluiten sommige groepen zich aan bij de jihadisten.
Referentie: Bernard Lugan: «Les Guerres du Sahel. Des origines à nos jours».
Editie Lugan, 2017. 259 bladzijden. ISBN 9782916393933.
Het huidige conflict in de Sahel kan niet worden begrepen zonder eerst het ontstaan van de nieuwe staten, de opkomst van terreur en de heersende onveiligheid te bestuderen. Buitenlandse inmenging van de afgelopen jaren hield geen rekening me de lange geschiedenis van de regio. Franse beleidmakers, politici en militairen hebben fouten gemaakt die een einde betekent voor hun aanwezigheid in de regio.
«Les Guerres du Sahel. Des origines à nos jours» vat de geschiedenis van de regio in 259 pagina's samen met geïllustreerd beeldmateriaal en vele kaarten die de geografie van het immense gebied blootleggen. Het boek is een uitwerking van cursussen gegeven aan de Ecole de Guerre en aan de Ecole Speciale de Guerre van Saint-Cyr in Frankrijk. Het boek behandelt de volgende tien onderwerpen:
1) De Sahel is een kruispunt maar ook een breuklijn tussen de “witten” in Noord Afrika en “zwarten” in het zuiden. De Sahel verbindt de zuidelijke landen met graanschuren of Bilad el-Soedan (land van de zwarten) en die van de noordelijke nomaden de Bilad el-Beidan (het land van de blanken).
2) De Sahel is een open gebied maar wordt sinds de jaren 1960 verscheurd door kunstmatige grenzen waarbinnen volkeren zijn opgesloten die weinig gemeen met elkaar hebben. Het traceren van de landsgrenzen hield geen rekening met de nomadische leefstijl die mensen in de pre koloniale tijd gewend waren.
3) De onmetelijkheid van de Sahel was het domein van lange en constante aanwezigheid van religieuze bewegingen voor wie religie een alibi was voor expansionisme zoals in de 11de eeuw in de tijd van de Almoraviden Berbers uit Marokko en later de Fulanis in de 18de en 19de eeuw.
4) Vanaf de tiende eeuw en gedurende meer dan vijfhonderd jaar volgden koninkrijken elkaar op in Ghana, Mali en Songhay, van de Senegal rivier tot het Tsjaadmeer. Ze beheersten de zuidelijke routes van de trans Sahara handel en waren een schakel tussen Afrika en de mediterrane wereld. Dezelfde oude wegen worden tot op vandaag gebuikt voor smokkel.
5) Vanaf de 17e eeuw werden de sedentaire populaties ingeklemd tussen de krijgszuchtige Toearegs in het noorden en de Fulanis in het zuiden.
6) Aan het einde van de 19e eeuw blokkeerde de Franse koloniale expansie de bewegingsvrijheid van de nomadische volkeren maar bood tegelijk stabiliteit aan de landbouw bedrijvende volkeren.
7) Kolonialisme bevrijdde de zwarten in het zuiden van de noordelijke dominantie van Toearegs maar bracht tegelijkertijd krijgszuchtige volkeren samen die niets met elkaar hebben binnen dezelfde administratieve grenzen van Frans West Afrika (Afrique de l'Ouest Française, AOF).
8) Na de onafhankelijkheid werden de interne administratieve grenzen van het AOF erkend als internationale grenzen waarbinnen de zwarte meerderheid privileges kreeg boven de noorderlingen. Het Franse verkiezingsmodel zorgde ervoor dat de macht automatisch naar de meerderheid ging. De minderheden voelen zich te kort gedaan en kwamen in opstand.
9) Het gevolg van deze nieuwe politieke situatie was dat in Mali, Niger en Tsjaad vanaf de jaren zestig de Toearegs en de Toubou geregeld in opstand kwamen. Ze weigerden zich te onderworpen aan hun voormalige zuidelijke buren met wie ze weinig delen.
10) Bij gebrek aan politieke stabiliteit neemt onveiligheid toe. Vanaf de jaren 2000 kwamen nieuwe groepen naar de Sahel: de jihadisten. Sommige zijn uit Algerije verjaagd na het uitbreken van de burgeroorlog in de jaren 1990. Hun opportunistische manier van politiek bedrijven opent oude wonden langs de etnische lijnen. Het conflict wordt bemoeilijkt door de grondstoffen die buitenlandse inmenging bevordert. De demografische explosie zorgt voor conflicten over landbouwgrond die voorheen zonder beperking door de nomaden werd gebruikt. Om hun belangen te behartigen sluiten sommige groepen zich aan bij de jihadisten.
Referentie: Bernard Lugan: «Les Guerres du Sahel. Des origines à nos jours».
Editie Lugan, 2017. 259 bladzijden. ISBN 9782916393933.